Erken Menopoz Nedir?

Kadınların yumurtalıklarının zaman içerisinde işlevini kaybederek, tamamen yok olduğu döneme menopoz denir. Menopozla beraber vücutta bir takım değişikler görülür. Vücut artık doğurganlığın olamayacağı için bazı değişiklerine gider. Küçük çaplı etkilerle kendini belli eder.

Söylediğimiz gibi bazı kadınlarda erken menopoz görülebilir. Bu durumu etkileyen bazı nedenler olsa da, genetik yatkınlığında söz konusu olduğunu söyleyebiliriz. Ve günümüzde erken menopozun arttığı yönündeki bazı incelemelerin, kadınların hamile kalma yaşlarını mesleki, sosyal ve başka nedenlerle geciktirme eğiliminin artmış olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Menopoz her kadının yaşayacağı bir evre olmasına rağmen erken menopozun gerçekleşmesi büyük bir olumsuzluktur. Özellikle erken yaşta doğurganlığı bitmesi söz konusu iken, bir daha çocuk sahibi olamama düşüncesi korkutucu olmaktadır. Günümüzde kariyer odaklı yaşayan, anneliği erteleyen kadınlar için kesinlikle yaşanacak en büyük talihsizlik olarak görülebilir.

Erken menopoz neden olur?

Yukarıda söylediğimiz gibi kariyer planlaması yapan kadınların, iş hayatlarında yaşadığı aşırı stres, çalışma koşulları ve bunun gibi birçok neden erken menopoza yol açabilir. Sırf daha iyi bir ortam hazırlamak ve hazır hissetmek için ertelenen annelik, bu sebeplerden dolayı da sağlanamaması ne yazık ki tam bir ironidir. Erken menopoza neden olacak diğer faktörlerden bahsedecek olursak;

Otoimmun hastalıklar

Yumurtalıkların erken tükenmesi sonucunda ortaya çıkan menopozun en sık rastlanılan durumu otoimmun hastalıklarının oluşturduğu hastalık havuzunu içermektedir.

Otoimmun hastalığı; insanın bağışıklık sisteminin henüz bilinmeyen nedenlerden dolayı, kendi organlarını tehdit unsuru olarak görüp ve bu organlara saldırarak, onları yok etme çabasıdır. Eğer kadın vücudunda bu hastalık varsa, tehdit olarak görülen doku yumurtalıkları olarak algılanırsa, onların tahribi sonucu erken menopoza neden olur.

Ameliyatla yumurtalıkların alınması

Herhangi bir durumda yumurtalıkların alınması gerekiyorsa, kadının her iki yumurtalığının da alınması sonucu erken menopoz yaşanmaktadır. Bunun yanında diğer jinekolojik operasyonlarda da ender olarak yumurtalıklar zarar gördüğünde de erken menopoz söz konusu olmaktadır.

Kanser tedavileri

Kanser tedavisi için radyoterapi veya kemoterapi alan kadınlarda yumurtalıklar hasar görebilir ve erken menopoza yol açabilir.

Aile öyküsü

Menopoza girme yaşını belirleyen en temel nedenlerden biri de kadının annesinin menopoza girme yaşıyla alakalı olmasıdır. Eğer aile öyküsünde erken menopoz olasılığı varsa diğer nesillerde de erken menopoz riski yüksek bir oranda artış gösterecek demektir.

Kromozom bozukluklar

Frajil X Sendromu, Turner Sendromu gibi nadir görülen kromozom bozukluklarında yumurtalıklar erken yaşta tükenerek erken menopoza yol açabilir.

Yaşam tarzı

Kişinin sigara içmesi ve alkol kullanması, menopozu hızlandırması veya erken yaşaması gibi bir durum yarattığını söylememiz mümkün değildir. Ayrıca aşırı stres, ruhsal bulanım erken menopozda rol oynamaktadır. Ancak zaman içerisinde kullanıma bağlı olarak baş gösteren hastalıkları dâhil ederek oluşturduğu hastalıklar zinciriyle, erken menopoza zemin hazırlayabileceğini düşünüyoruz.

Erken menopoz nasıl tedavi edilir?

Erken yaşta ortaya çıkmış menopoz olgularında özellikle otoimmun hastalıklarının neden olduğu durumlarda, kendiliğinden geri dönüş veya tedaviyle geri dönüş mümkün olabilmektedir. Genç yaşta menopoza girmiş olmanın getirdiği en önemli dezavantajlardan biri kemik erimesinin hızlanması olduğundan bu konuda gerekli önlemler alınmalı ve kemikleri koruyucu tedaviye bir an önce geçilmesi gerekir.

Ateş basması, vajinada kuruluk, ruhsal gerginlik gibi klasik menopoz belirtileri de çoğu durumda hormon tedavisine yanıt vermektedir.

Yumurta hücrelerinin tükenmesiyle ortaya çıkan erken menopoz olgularında kadının yumurta hücresi kalmadığı için kendi yumurtalarıyla gebelik oluşması imkansızdır. Bu gibi durumlarda ilk akla gelen tüp bebek tedavileri olsa da, yumurtalıkların olmadığı vakalarda gebelik hiçbir şekilde sağlanamaz. Bu yüzden tek çare donör oosit yani başka bir kadından alınan yumurta hücreleriyle sağlanmış gebeliktir.

Yumurtalık dondurma işlemi

Bir hastalık karşısında veya yaşanan aksaklıkların risklerinden dolayı kadınların yumurtalık hücreleri dondurularak saklanabilmektedir. Özellikle kadının yumurtalıkların işlevlerini yerine getirdiği yani kaliteli ve sağlıklı olduğu zamanda operasyonla alınarak daha sonra kullanılmak üzere saklamasıdır. Bu işlem çok özel durumlarda uygulanırken, zahmetli ve pahalı bir uygulama olduğunu da belirtmekte fayda var.

Kişiye özel tüp bebek tedavisi, gebelik takibi, tüp bebek, kadın hastalıkları, ilaç kullanım eğitimleri,  ve daha bir çok konuda hızlı ve doğru bilgi almak için Youtube sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Jinekoloji,  tüp bebek, gebelik ve üreme immünolojisi sayfalarımızdan merak ettiğiniz konulardaki makalelerimize ulaşabilirsiniz.